De Galenusprijs bekroont jaarlijks een onderzoekswerk in verband met klinische en/of fundamentele farmacologie, uitgevoerd binnen een Belgische of Luxemburgse instelling. Dit jaar werd de prijs toegekend aan prof. dr. Karel Allegaert, staflid neonatologie UZ Leuven, voor het werk ‘ontwikkelingsfarmacologie bij pasgeborenen: geneesmiddelspecifieke observaties ontsluieren onderliggende rijpingsprocessen’.
De bedoeling van een geneesmiddel is het bekomen van een gewenst, inschatbaar effect met een minimum aan bijwerkingen. Een belangrijke doelstelling van klinische farmacologie is dan ook het voorspellen van deze (neven)effecten op basis van farmacokinetische en/of -dynamische variabelen. Dergelijke informatie wordt stapsgewijs op een wetenschappelijke en ethisch verantwoorde manier verzameld. Tot voor kort werden dergelijke studies enkel uitgevoerd bij volwassenen en beschikten we slechts over fragmentarische gegevens bij kinderen.
Bron: Neonatologie UZ Leuven
Belang van het onderzoek voor kinderen en pasgeborenen
Een kind is echter geen kleine volwassene en een pasgeborene is geen klein kind. De onderzoeksresultaten bij volwassenen zijn dus niet zomaar toepasbaar op kinderen. Verschillen in onder andere lichaamssamenstelling en absorptie, distributie en eliminatie van geneesmiddelen zijn relevant in de farmacokinetiek, terwijl specifieke leeftijdsgebonden gevoeligheden (zoals groei) verschillen in effecten en/of nevenwerkingen kunnen verklaren.
Om op een effectieve en veilige wijze geneesmiddelen toe te dienen aan pasgeborenen is het dus noodzakelijk om inzicht te verwerven in deze rijpingsprocessen. Pasgeborenen krijgen bijvoorbeeld vaak geelzucht in de eerste levensweek omdat de leveractiviteit nog laag is. Diezelfde leverenzymen blijken ook relevant voor de afbraak van bepaalde pijnstillers en hiv-geneesmiddelen waardoor leeftijdsspecifieke doseeradviezen noodzakelijk zijn.
Onderzoeksresultaten
Het bekroonde onderzoekswerk focust op observaties verzameld na het toedienen van geneesmiddelen, zoals antibiotica of pijnstillers, bij kritisch zieke vroeg- en pasgeborenen. Op basis van deze stofspecifieke observaties werden verschillende variabelen (leeftijd, gewicht, simultaan toediening van verschillende geneesmiddelen, erfelijkheid, groeiverschillen, ziektekarakteristieken) beschreven, die het tijd/concentratie of concentratie/effect profiel van geneesmiddelen bepalen. Zo kan het gedrag van analoge stoffen in dezelfde patiëntenpopulatie tot op zekere hoogte voorspeld worden.
Verder toont de studie aan dat dergelijk onderzoek in deze specifieke populatie ook zeer haalbaar is, mits het aan een aantal randvoorwaarden voldoet, zoals aangepaste analysemethoden en logistieke ondersteuning door industrie en/of overheid.
Tenslotte - en meest cruciaal - moet er een draagvlak zijn bij ouders, overheid, producenten en artsen-onderzoekers om dergelijk onderzoek te voeren. Ouders vertrouwen hun kind in overleg en na formele toestemming (‘informed consent’) toe aan de arts-onderzoeker. De overheid tekent het juridische kader waarbinnen het onderzoek uitgevoerd wordt. Een voorbeeld is de recente Europese richtlijn die producenten wil stimuleren of zelfs dwingen relevant klinisch wetenschappelijk onderzoek bij kinderen uit te voeren. Producenten en artsen-onderzoekers creëren het praktische kader om dit type onderzoek kwalitatief hoogstaand te houden. Het toekennen van de Galenusprijs is daarom een welkome ondersteuning voor het recent aangekondigde initiatief van de Belgische Vereniging voor Kindergeneeskunde om een nationaal netwerk voor geneesmiddelenonderzoek bij kinderen op te richten (BPCRN - Belgian Pediatric Clinical Research Network). Door het uitwisselen van expertise binnen dit netwerk en de samenwerking met gelijkaardige Europese netwerken wordt de kans verhoogd om voor alle kinderen in de wereld een rationeler en correcter voorschrijfgedrag te bekomen.
No comments:
Post a Comment